Het Bernini mysterie ("Angels & Demons") boek gaat over de Illuminati, een eeuwenoude samenzwering die door Satan geïnspireerd is. Dr. Adam Weishaupt, professor aan de Goldestelat University richt deze organisatie op in Bavaria op 1 mei 1776. Zij gebruikt de regering, de opvoeding en het onderwijs om alle overblijfselen van het Christendom te laten verdwijnen en een nieuwe wereldorde te vestigen. Ze kan de afgelopen 200 jaar beschuldigd worden van veel onmenselijke daden tegen de mensheid.
Volgens Dan Brown zijn deze Illuminati ondergedoken in de Vrijmetselaars. De Vrijmetselaars is een gesloten netwerk van politici, zakenlui en andere invloedrijke personen. De piramide behoort tot hun symbolengoed. Langdon moet om een serie moorden tegen te houden, in Rome het pad der verlichting zien te volgen. Dit pad heeft de Barokke kunstenaar aangelegd door een combinatie van zijn beeldhouwwerken en piramides, maar in plaats van piramides zijn de obelisken - ook een soort driehoek - die de verbinding met Bernini vormen.
Pantheon
Langdon en Vittoria zijn op zoek naar het eerste teken van het pad der verlichting. Op grond van een gedicht uit de Diagramma van Galilei denken ze dat de eerste kardinaal in het Pantheon vermoord zal worden, omdat daar Rafaël begraven licht en er een duivelsgat is. In hoofstuk 60-61 gaan ze het Pantheon in. Langdon moet zich orienteren om het graf van Rafaël te vinden en wil ook nog alle nissen controleren, maar in feite kan je de hele ruimte overzien en veel meer dan het graf van Rafaël en Victor Emanuel is er eigenlijk niet te zien. Aan het einde van hoofstuk 61 komen Langdon en Vittoria er achter dat ze op de verkeerde plaars zijn. Ze moeten zijn bij een graf dat Rafaël gemaakt heeft .
S. Maria del Populo
In dit hoofstuk 64 komen ze aan bij de piazza del Populo, met ook een obelisk. Aan de noordkant van het plein vind je een poort met rechts daarvan de S. Maria del Populo. In de poort is met daarin een ster boven een aantal stenen. Volgens Langdon (Brown) een piramide (van stenen) en dus het symbool van de Illumimati, maar dit is gewoon het familiewapen van van paus Alexander VII (1655-1667), voor wie Bernini deze poort versierd heeft. Deze ster en stapel (drie of zes) stenen vind je overal in Rome terug. Wanneer ze in de kerk zijn, noemen ditzelfde wapen ('piramide) het familiewapen van de familie Chigi. Dat klopt, want paus Alexander VII was een telg uit de familie Chigi.
Langdon en Vittoria kwamen via de achterkant de kerk binnen, maar ik ben gewoon via de voordeur naar binnen gegaan. De kerk wordt nog steeds gerestaureerd, maar gelukkig was de Chigi kapel te bezichtigen (als je binnen komt, de tweede links. Volgens Brown was de kapel bezaaid met sterren. dat zag ik niet, maar wel de dierenriem (moeilijk zichtbaar) en de vier seizoenen (waarvan twee niet meer te zien). Links en rechts zijn twee piramides van bruin marmer met daarop twee medaillons, maar niet van goud, zoals het boek zegt. Op de vloer zie je een ronde 'putdeksel' naar een krypte eronder, het zogenoemde duivelsgat. Erop zie je een skelet afgebeeld met in zijn handen de het wapen van Alexander VII en de woorden "Mors ad caelos" (de dood naar hemelen). In de hoeken zijn twee beeldhouwwerken van Bernini. Links Daniel en de Leeuw en rechts Habbakuk en de Engel. De engel wijst inderdaad in de richting van de st. Pieter.
St. Pietersplein
In hoofduk 72 weet Langdon waar hij heen moet: de st. Pietersplein. Dit plein heeft ook een obilisk en is door Bernini ontworpen, in opdracht van dezelfde Alexander VII. Zijn naam, familiewapen en pausblazoen vind je dan ook op de collonades terug. Daar zou een bas-relief moeten liggen van Bernini met daarop Il ponente, oftewel de Westenwind. In hoofstuk 73 haasten ze zich er heen. In hoofdstuk 74 volgt een korte beschrijving: twee sterren, vijf windvlagen en een engelenkop. Inderdaad ligt genoemde steen er, niet alleen, maar in een windroos met 11 andere stenen met windstreken. Het opmerkelijkste is wel dat het helemaal geen relief is, maar gewoon een platte steen. In hoofdstuk 74 volgt een verdere beschrijving: twee sterren, vijf windvlagen en een engelenkop. De sterren en de windvlagen kloppen wel en met een beetje fantasie is er een engellen kop is het hoofd te ontdekken. De steen wijst inderdaad naar het oosten, waar de st. Maria della Vittoria ligt.
De extase van de heilige Theresa van Avila
In dit hoofdstuk 84 volgt een goede beschrijving van een van de belangrijkste en ook meeste omstreden werken van Bernini. Het beeld is te zien in de Cornaro Kapel in st. Maria della Vittoria, die Bernini voor de familie Cornaro heeft ontworpen en heeft versierd met schilderingen en beeldhouwwerk. De familie zelf is ook afgebeeld. Vanaf de zijkant kijken ze vanaf een balkon de kerk in. Ik zag overigens op de deurtjes van de kapel zelf een brandend hart als een bol vol vlammen. Dit wordt niet in het boek genoemd, maar past wel mooi in het thema vuur, dat deze kerk volop betekenis krijgt.
st. Maria della Vittoria
In hoofdstuk 91 gaat Langdon de Maria della Vittoria in, waar de extase van Theresa te zien is. Het is een klein maar prachtig Barok kerkje. Volgens Brown ligt deze kerk vlakbij de piazza Barberini, waar een obelisk gestaan zou hebben. Dat past mooi in het boek, maar je moet er toch wel 10 minuten voor lopen. Het ligt dichterbij piazza della Republica, maar die heeft geen obelisk en ik denk ook niet gehad. In de kerk zijn de lange kabels waaraan de lampen hingen en in het boek de kardinaal, inderdaad aanwezig. In hoofdstuk 93 wordt Langdon beschoten door de moordernaar, maar hij weet in een nis onder een sarcofaag te kruipen. Ik heb die sarcofaag en ook die nis niet kunnen vinden. In hoofstuk 100 merkt Langdon op dat st. Maria della Vittoria een gelijkzijdige driehoek vormt met de S. Maria del Populo en het St. Pietersplein en dat de lijn van de pijl van de engels achterwaarts naar piazza Navona wijst. Op het kaartje (van de website van Dan Brown) kan je het zien.
Piazza Navona
In hoofdstuk 102 komt Langdon weer bij een beeldhouwerk van Bernini, nl. de fontein op de piazza Navona. Midden op het plein staat een fontein met daarop afgebeeld - als riviergoden - de vier rivieren die staan voor de vier continenten die Bernini kende. Nijl, Ganges, Donau en de Rio Plata. Aan een kant (nu in de steigers) staat de kerk Sant' Agnese in Agone, genoemd naar Agnes, een christenmeisje die hier in Diocletianus' tijd vermoord werd. Toen was dit plein er nog niet, maar een renbaan. Op de obelisk op het fontein staat inderdaad een duif, die in de richting van de Engelenburcht lijkt te wijzen. Deze duif is geen heidens symbool voor een engel, zoals het boek zegt, maar is een pauselijk wapen. De naam van de paus weet ik even niet, maar hij was de opdrachtgever voor wie Bernini deze fontein maakte.
Engelenburcht
In hoofdstuk 106 komt Langdon aan in het Castel sant' Angelo. De engelenbrug ervoor staat vol met beelden van Bernini en ook op de burcht staat een grote bronzen engel. Binnen bevrijdt hij Vittoria. Ooit was dit kasteel het mausoleum van Hadrianus, later werd het tot fort omgebouwd. Nu is er een museum in. Ik ben er ooit geweest, maar ik kan me niet herinneren dat de beschrijving van de binnenkant klopt. Vanaf het dakterras heb je een mooi uitzicht over Rome en kan je net als Vittoria de st. Pieter zien (hfst. 110). In hoofstuk 112 gaan Langdon en Vittoria door de passetto naar de st. Pieter. Dit is een smalle gang in de muur die de st. Pieter met de Engelenburcht verbindt. In geval van nood, kon de paus hierdoor vluchten naar de burcht. Deze gang is niet geopend voor het publiek.
St. Pieter
Bij de st. Pieter aangekomen moet eerst de bom onschadelijk gemaakt worden. Deze blijkt te liggen op het graf van Petrus. Het graf ligt onder het Baldakijn (ook een werk van Bernini) midden onder de st. Pieter. Als je voor het Baldakijn staat kan je met een trapje naar beneden, maar dan zie je het graf van Petrus niet (al zeggen ze van wel). Het graf van Petrus bestaat uit verschillende lagen en het graf zelf en ligt veel dieper. Vlak voor de 2e wereldoorlog hebben ze het graf van Petrus opgezocht. Daartoe hebben ze een gang gegraven onder de st. Pieter door. Dit pad loopt dwars door een Necropool, want behalve Petrus werden hier in de tijd van Nero veel meer mensen vermoord en begraven. Je kan een rondleiding krijgen door deze Necropool naar het graf van Petrus. Ik wilde dit wel eens zien. Daarvoor moest ik eerst voorbij de Zwitserse Garde (keurig op je beurt wachten, geen foto's maken, netjes vragen) zien te komen; dan kom je op een gegeven moment bij een kantoortje waar je en rondleiding kan aanvragen. Dit kon de volgende dag in met een kleine Duitstalige groep. Het graf bestaat zoals ik al zei uit verschillende lagen. Zo is er later een tempeltje over het oorspronkelijke armengraf gebouwd. Maar helemaal onderaan is een kistje met botten gevonden. Of dit de botten zijn van Petrus is de vraag. Het gat dat ze moesten maken om bij het kistje te komen, wordt ook Brows boek beschreven. Bij Dan Brown ligt de bom op dit kistje.
Nadat de bom gevonden is is het verhaal over Bernini afgelopen. Wat rest is - helaas - een ongeloofwaardig slot. Toch vond ik het leuk eens op een andere manier naar deze kerken en andere bekende plaatsen in Rome aan te kijken.